Był to najdłużej trwający i najbardziej masowy ruch niepodległościowy XIX w. Jego bilans był tragiczny - dziesiątki tysięcy poległych lub straconych przez Rosjan, zesłania na Syberię, konfiskaty majątków uczestników powstania.
Jednym z bohaterów Powstania Styczniowego był Bartłomiej Nowak. W Gdańsku Wrzeszczu mieszka spokrewniona z Bartłomiejem (popularnym na Kujawach "Bartkiem") - jego prawnuczka - Maria Wnuk z d. Nowak (93 lata), zasłużona w działalności opozycyjnej - konspiacyjnej w II wojne światowej, działaczka Armii Krajowej.
Kim był Bartłomiej Nowak?
To fascynująca postać chłopskiego trybuna, cieszącego się na całych Kujawach mirem, całym sercem oddanego sprawie narodowej i sprawie ludowej, czynnego bez przerwy w powstańczych – choć nie na polu walki – poczynaniach. Niestety niewiele jest materiałów źródłowych związanych z jego biografią. W tradycji rodzinnej Bartłomiej Nowak występuje nie jako wiejski proletariusz, lub gorzej demagog, ale jako otoczony powszechnym szacunkiem chłopów, a równocześnie całkowicie chłopstwu oddany przywódca, mądry, doświadczony, raczej zamożny gospodarz.
Bartłomiej Nowak urodzony w Jaksicach w ówczesnym Wielkim Księstwie Poznańskim zmarł w Koloni Bodzanowo( gdzie mieszkał) 24 stycznia 1890 r. (na grobie widnieje, że 20.1.1920 r.). Niestety, nie ma aktu urodzenia szacuje się, że miało to miejsce ok. 1823 r. Jako żołnierz pruski bierze udział w rewolucyjnych wypadkach w Badenii. Podczas powstania jest niesłychanie aktywny. Przemierza Kujawy – wzdłuż i wszerz. Agitując wśród chłopstwa na rzecz powstania, kontaktuje się z dowódcami powstańczymi, dostarcza broń, uprzedza o ruchach kolumn rosyjskich, cementuje jedność chłopska w walce przeciw zaborcy. Gotując chłopów na chwile, w którym ogłoszone zostanie pospolite ruszenie. mianowany na samodzielnego dowódcę – podobno w stopniu pułkownika.
W tradycji rodzinnej przetrwały o nim jeszcze takie szczegóły. Pracować miał jako zarządca na różnych folwarkach. W środowisku wiejskim cieszył się opinią człowieka poważnego, mądrego i wykształconego. Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy z Grzankową (miał z tego związku dwu synów: Michała i Józefa). Po śmierci pierwszej żony ożenił się z Anną Fabich vel Anną Wabiszewską. Z tego małżeństwa pochodziły 3 córki – Władysława, Salomea i Marcjanna. Pracując jako rządca folwarku w Bodzanowie, prawdopodobnie przy doglądaniu wyrębu lasu, nabawił się zapalenia płuc, co było przyczyną jego śmierci. (źródło: Karol Szmagalski_wroclawskie24)
Solidarnościowy Rok Powstania Styczniowego
Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ "Solidarność" ogłosił rok 2013 Rokiem Powstania Styczniowego.
Napisz komentarz
Komentarze