Mord Polonii Gdańskiej. 74-rocznica okrutnej zbrodni

Dzisiaj mija 74-rocznica bestialskiego mordu czołowych działaczy Polonii Gdańskiej i Plebiscytu na Powiślu, Warmii i Mazurach. Podobnie jak Sowieci na wschodzie, zimą i wiosną 1940 r. Niemcy zaplanowali wymordowanie elity polskiej w Gdańsku i na Pomorzu. 11 stycznia i 22 marca 1940 roku funkcjonariusze III Rzeszy Niemieckiej przeprowadzili akcję eksterminacji pracowników polskich urzędów mieszczących się w Wolnym Mieście Gdańsku, Rady Portów i Dróg Wodnych, Poczty Polskiej, kolejarzy i urzędników Dyrekcji PKP w Gdańsku, nauczyciele, dziennikarzy, wydawcy, drukarza, działaczy Związku Polaków w Niemczech, celników, urzędników bankowych w Banku Polsko-Brytyjskim, działaczy plebiscytowych na Powiślu, księży, polskiego przedstawiciela w Volkstagu Wolnego Miasta Gdańska. Była to starannie wyselekcjonowana lista polskich patriotów, po których ślad miał zaginąć. Zastrzeleni zostali strzałem w tył głowy, a następnie wrzuceni do wcześniej wykopanego dołu w lesie, tuż niedaleko niemieckiego obozu śmierci KL Stutthof. Po zasypaniu zbiorczych grobów, posadzono na nich brzozy, aby nikt nie mógł odnaleźć miejsca tego strasznego ludobójstwa. Jednakże dzięki wskazówkom osób, które pamiętały ten smutny czas udało się w roku 1947 i 1979 odnaleźć w lesie, w odległości 2,5 km od obozu Stutthof, groby zamordowanych działaczy Polonii Gdańskiej i Plebiscytu na Powiślu. Po ekshumacji, szczątki ciał zostały uroczyście przewiezione i pogrzebane na cmentarzu wojennym w Gdańsku Zaspie.

 Dwa groby

W lesie koło Stutthofu odkryto dwa groby. Jeden z nich, długości 25 m, szer. 2,5 m krył w sobie 67 zamordowanych gdańszczan. Położenie odkopanych zwłok wskazuje, że Niemcy mordując Polaków nie trudzili się nawet ich ułożeniem. Ciała zabijanych wpadały do dołu  i natychmiast były zasypywane. Zachodzi przypuszczenie, że niejedna ofiara została zasypana żywcem. Po 7 latach (1947 r.) zwłoki uległy całkowitemu rozkładowi. Przybyła na miejsce z ramienia PCK komisja rzeczoznawców w osobach doktora Gordziałkowskiego i doktora Chrzanowskiego stwierdziła, że stan zwłok prawie zupełnie uniemożliwia rozpoznanie. Jedynie kształty kości i uzębienia mogą służyć w pewnym stopniu jako wskazówki do identyfikacji.” Drugi grób odkopano dopiero w 1979 r.

 Wyniesieni na ołtarze

Błogosławiony Jan Paweł II, Papież – Polak wyniósł 13 czerwca 1999 roku na ołtarze świętych Kościoła Katolickiego 108 Polaków - Męczenników, a wśród nich 3 zamordowanych w lesie k. Stutthofa: Błogosławionego Ks. Bronisława Komorowskiego, Błogosławionego Ks. Mariana Góreckiego, Błogosławionego Ks. Franciszka Rogaczewskiego.

Pamięć o bohaterach

Dzisiaj 22 marca przedstawiciel Pani Poseł na Sejm RP Anny Fotygi (b. minister spraw zagranicznych) - w osobie Pana Romana Bojanowskiego i przewodniczący Stowarzyszenia Zawsze Solidarni z Tczewa Pan Jan Kruszyński osobiście upamiętnili ten tragiczny dzień składając wiązankę kwiatów i zapalając znicze na miejscu zbrodni - w sztutowskim lesie i pod krzyżem w niemieckim obozie śmierci KL Stutthof, który znajduje się obok krematorium i komory gazowej.

Należy dodać, że o tej historycznej dacie, ważnej dla Narodu Polskiego, oprócz wspomnianych osób, nie pamiętał nikt z przedstawicieli władz Gdańska i Pomorza. Według słów Zbigniewa Herberta „Naród, który traci pamięć, traci sumienie”. Pamiętajmy o zamordowanych działaczach Polonii Gdańskiej, których groby znajdują się na cmentarzu wojennym w Gdańsku-Zaspie. Tam można zapalić znicze i zmówić modlitwę.

Lista zamordowanych działaczy Polonii Gdańskiej:

- w dniu 11 stycznia 1940 r. (grób odnaleziony w 1979 r.):

1. Buczkowski Brunon – asesor kolejowy
2. Kręcki Franciszek – dr praw, bankowiec
3. Langiewicz Stanisław – st. asystent kolejowy
4. Łangowski Bonifacy – prawnik, notariusz
5. Maciejewski Antoni – kolejarz, naczelnik parowozowni
6. Masłoch Jan – st. asystent  kolejowy
7. Nełkowski Witold –kolejarz, sekretarz Polskiego Zrzeszenia Pracy
8. Ostrowski Kazimierz – st. asesor kolejowy
9. Rogaczewski Franciszek – ksiądz rektor, Błogosławiony w 1999 r.
10. Różankowski Aleksander – inżynier, radca Rady Portu i Dróg Wodnych
11. Szymański Władysław - ksiądz
12. Tejkowski Czesław – urzędnik bankowy w Banku Polsko-Brytyjskim
13. Tezlaff Bernard – kolejarz, konduktor PKP
14. Wiecki Bernard - ksiądz
15. Zdeb Jan – inżynier, inspektor techniczny RPiDW
16. Zielke Werner - kolejarz
17. 6 ofiar nazwiska nieznane

- w dniu 22 marca 1940 r. – Wielki Piątek (grób odnaleziony w 1947 r.):

1. Binnebesel Alfons - kolejarz
2. Block Alojzy, syn Leona – praktykant kolejowy
3. Block Leon – urzędnik kolejowy
4. Borzyszkowski Edmund - nauczyciel
5. Ciepłuch Feliks –nauczyciel
6. Cymorek Rudolf - pracownik Rady Portu i Dróg Wodnych
7. Czyżewski Mieczysław – właściciel drukarni, wydawca
8. Dettlaff Edmund – asystent kolejowy
9. Filarski Bernard – stomatolog, lekarz kolejowy i Gimnazjum Polskiego
10. Gauza Józef - nauczyciel
11. Garyantsiewicz Alfons – referendarz kolejowy
12. Gierszewski Feliks – pocztylion Poczty Polskiej
13. Goldmann Stefan – kupiec, dyrektor Centrali Rolników
14. Górecki Marian – ksiądz, Błogosławiony w 1999 r.
15. Grabowski Leon Zygmunt – kontroler ruchu PKP
16. Gregorkiewicz Józef – st. asystent kolejowy
17. Grimsmann Wilhelm - dziennikarz
18. Grimsmann Zygmunt – asystent pocztowy
19. Jesikiewicz Jan - nauczyciel
20. Jurkiewicz Antoni – st. asystent kolejowy
21. Klimkiewicz Teodor – emerytowany insektor Poczty Polskiej
22. Knitter Wincenty - kolejarz
23. Ks. Komorowski Bronisław - ksiądz. Błogosławiony w 1999 r.
24. Kusznik Paweł – inspektor kolejowy
25. Kramer Gustaw – inżynier elektryk, kupiec
26. Kryń Jan – asystent pocztowy
27. Lange Bogdan – adiunkt kolejowy
28. Lendzion Antoni – działacz ZZP, poseł do Volkstagu WMG
29. Łysakowski Konrad – handlowiec, pracownik PAGED
30. Majkowski Jan – urzędnik bankowy
31. Mionskowski Augustyn – kolejarz, pracownik PKP
32. Młodzieniewski Franciszek – pracownik RPiDW
33. Muzyk Feliks - bankowiec
34. Nitka Edward – asystent kolejowy
35. Nitka Brunon - restaurator
36. Ossowski Józef – st. asesor kolejowy
37. Papka Alfons – st. asystent Poczty Polskiej
38. Paszota Bolesław – emerytowany naczelnik Urzędu Pocztowego
39. Piaseczki Bolesław – prac. Cywilny wydz. Wojsk. Komisariatu RP
40. Planeta Juliusz – st. asystent Poczty Polskiej
41. Pniewski Władysław – dr filologii pol., prof. w Gimnazjum Polskim
42. Reetz Stanisław – st. ekspedient pocztowy
43. Sojecki Konrad – st. asystent kolejowy
44. Suchecki Brunon - nauczyciel
45. Szarski Gustaw – inspektor celny
46. Szuca Michał -  dr praw, radca finansowy RPiDW
47. Thomas Henryk – inżynier, pracownik kolejowy
48. Trzebiatowski Leon – kolejarz, pracownik PKP
49. Wesołowski Augustyn – kupiec, wiceprezes Gminy Polskiej
50. Wieczorkiewicz Henryk - dziennikarz
51. Wika-Czarnowski Anastazy – emerytowany Dyrektor Poczty Polskiej
52. Witkowski Szymon - kolejarz
53. Woyda Piotr – dr praw, wicewojewoda pomorski w latach 1920-24
54. Ziółkowski Tadeusz – komandor pilotów, pracownik RPiDW
55. 13 ofiar nazwiska nieznane, wśród nich Augustyn Czyżewski – działacz plebiscytowy z Janowa k. Gniewu