Wystawa „Konterfekty królewskie ze zbiorów Biblioteki Polskiej w Paryżu” jest pokłosiem czwartego etapu współpracy zawartej w 2007 roku pomiędzy Towarzystwem Historyczno-Literackim / Biblioteką Polską w Paryżu, a Muzeum Narodowym w Gdańsku, w sprawie konserwacji zespołu obiektów artystycznych związanych tematycznie z królami Polski, osobami z ich otoczenia i wydarzeniami związanymi z ich panowaniem. Środki na ten cel zostały pozyskane z Unii Europejskiej. Konserwacji poddanych zostało 30 grafik, siedem obrazów olejnych oraz 16 zabytkowych, niezwykle kunsztownych ram. Dzięki doskonale przeprowadzonej konserwacji wspomnianych zabytków przywrócono im dawną urodę i zostały zachowane dla przyszłych pokoleń. Celem wystawy jest prezentacja publiczności odwiedzającej Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie odrestaurowanych obiektów w ich pełnej krasie oraz przybliżenie zwiedzającym działalności Biblioteki Polskiej w Paryżu.
Wystawa „Konterfekty królewskie ze zbiorów Biblioteki Polskiej w Paryżu” prezentowana obecnie w Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie, przedstawia obrazy i ryciny z wizerunkami władców Polski oraz osoby z ich otoczenia. Wśród przedstawionych obiektów znajdują się m.in. wykonywane na zamówienie w XIX wieku kopie wizerunków królewskich, które zdobiły salę posiedzeń Towarzystwa Historyczno Literackiego w Paryżu, malowane wg Jana Bogumiła Plerscha czy Karla Vanloo. Jest także piękny, reprezentacyjny portret arcybiskupa Trewiru Klemensa Sasa pędzla Heinricha Foelixa. Do ciekawostek należy wizerunek karła Józefa Borusławskiego, który był najpierw ulubieńcem rodziny Leszczyńskich, a następnie otrzymywał dożywotnią rentę od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Z kolei portret „Stańczyka” przypisywany Janowi Matejce stanowił przez długi okres czasu ozdobę reprezentacyjnych pomieszczeń rady Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu. Wśród rycin z konterfektami królewskimi, znajdują się m.in. unikatowe prace Pietera Claesz Soutmana, Domenicusa Custosa, Wilhelma Hondiusa, Daniela Schulza i innych. Do wyjątkowych należą cztery ryciny – kolaże z portretami członków familii Leszczyńskich, które zostały wykonane prawdopodobnie na dworze w Nancy. Znajdujące się w kolekcji portrety Henryka Walezego, Stanisława Leszczyńskiego, Marii Leszczyńskiej i Jana III Sobieskiego świadczą o wspólnej historii i długoletnich związkach łączących Polskę i Francję. Prezentowane na wystawie obiekty służyły w XIX wieku podtrzymywaniu pamięci o chwale ojczyzny, w okresie, gdy państwo polskie nie istniało
na mapach Europy.
Biblioteka Polska w Paryżu została powołana do życia przez polskich emigrantów, którzy po upadku powstania listopadowego osiedlili się na stałe w Paryżu. Utworzyli oni w 1832 roku Towarzystwo Literackie, którego pierwszym prezesem był książę Adam Jerzy Czartoryski. Akt fundacyjny Biblioteki podpisany został 24 listopada 1938 roku. Obecna siedziba Biblioteki mieści się przy ul. 6 Quai d’ Orléans na Wyspie Św. Ludwika, w centrum Paryża. W pierwszym okresie działalności pieczę nad Biblioteką Polską sprawowało Polskie Towarzystwo Historyczno-Literackie, (powstało ono z połączenia Towarzystwa Literackiego z Towarzystwem Historycznym), kierowane przez księcia Adama Jerzego Czartoryskiego. W 1893 roku opiekę nad Biblioteką Polską w Paryżu przejęła Akademia Umiejętności w Krakowie. W czasie II wojny światowej kolekcję zdeponowano poza granicami Paryża. Po wojnie władze komunistyczne Polski rozwiązały Akademię Umiejętności. Obecnie Biblioteką Polską w Paryżu zarządza ponownie Towarzystwo Historyczno-Literackie oraz reaktywowana Polska Akademia Umiejętności; obie te instytucje zrzeszone są w Stowarzyszeniu Biblioteki Polskiej w Paryżu. Profil działalności określa Rada Naukowa Stowarzyszenia składająca się z 12 członków.
Dary Kolekcja Biblioteki Polskiej powstała w głównej mierze dzięki hojności polskich emigrantów. Pierwszym darczyńcą, który przekazał swoje zbiory Bibliotece był Aleksander Rypiński, który w 1838 roku podarował jej 28 portretów. Wśród kolejnych donatorów był Władysław Zamoyski, darczyńca 163 sztychów i litografii oraz generał Karol Kniaziewicz, ofiarodawca 213 rycin. W 1850 roku zbiory Biblioteki Polskiej w Paryżu znacznie się powiększyły poprzez włączenie do jej kolekcji zbiorów Muzeum Narodowego im. Wodzińskich z Drezna. W skład daru weszła bardzo zasobna biblioteka oraz około 10.000 sztychów i numizmatów. Wśród kolejnych darczyńców był też m.in. francuski pisarz i polityk oraz wielki przyjaciel Polaków – Charles de Montalembert, który w 1869 roku podarował Bibliotece około 2300 rycin.
Biblioteka Polska w Paryżu posiada w swoich zbiorach cenne pamiątki po sławnych Polakach, m.in. fotel księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, ponadto biurko, przy którym Adam Mickiewicz ukończył w 1834 roku pisanie „Pana Tadeusza” oraz kilka mebli należących niegdyś do Marii Curie-Skłodowskiej. Muzea Bogate zbiory Biblioteki Polskiej w Paryżu stały się przyczynkiem do powstania trzech muzeów: Muzeum Adama Mickiewicza, Salonu Chopina oraz Muzeum Bolesława Biegasa. Oddzielnie przechowywana jest kolekcja dzieł sztuki zebrana przez Kamila Gronkowskiego (1873–1949), od 1946 roku prezesa Towarzystwa Historyczno-Literackiego. Muzeum Adama Mickiewicza zostało utworzone ze zbiorów przekazanych przez jego syna Władysława. Były wśród nich rękopisy, m.in. Księga Narodu i Pielgrzymstwa Polskiego, ostatni fragment Dziadów, napisany w Paryżu w 1832 roku oraz listy Johanna Wolfganga Goethego. Ponadto w skład daru weszły m.in. ryciny Władysława Oleszczyńskiego oraz rzeźby francuskiego rzeźbiarza Davida d’ Angers i portrety rodzinne Mickiewiczów. Wśród licznych wizerunków Adama Mickiewicza znajdowały się jego fotografie, a także dagerotyp z 1842 roku, który stanowił przez kolejne lata wzór dla licznych wizerunków poety. Salon Chopina jest jedynym miejscem w Paryżu poświęconym pamięci kompozytora. W skład prezentowanej kolekcji wchodzą jego autografy muzyczne oraz pierwsze wydania utworów z odręcznymi dedykacjami autora, ponadto jego maska pośmiertna, pukiel włosów i odlew dłoni. Prezentowane są również portrety kompozytora oraz George Sand i jego przyjaciół, a także zabytkowy fortepian marki Pleyel z 1845 roku. Muzeum Bolesława Biegasa powstało dzięki zapisowi artysty, który na mocy testamentu przekazał Bibliotece Polskiej swoją spuściznę artystyczną i literacką.
Oprócz prac Biegasa w Muzeum prezentowane są dzieła jego przyjaciół – Olgi Poznańskiej i Gustawa Gwozdeckiego. Biblioteka Księgozbiór Biblioteki Polskiej w Paryżu liczy około 200 000 obiektów. Większa część zbioru pochodzi z XIX i XX wieku i są to bardzo rzadkie wydania emigracyjne. Do najcenniejszych woluminów należą pierwsze wydania Mikołaja Kopernika, kroniki i herbarze z XVI wieku oraz polonika wydane w Krakowie, Wilnie oraz w Poznaniu. Archiwum W dziale zbiorów rękopiśmiennych znajdują się m.in. dokumenty Wielkiej Emigracji, manuskrypty królewskie i zbiory mickiewiczowskie. Stanowią one bezcenne źródło do badań nad emigracją polską.
Konterfekty królewskie ze zbiorów Biblioteki Polskiej w Paryżu
Wernisaż: 19 maja 2012 r., godz. 17.00
Wystawa udostępniona publiczności od 20 maja do 31 sierpnia 2012
Muzeum Narodowe w Gdańsku
Oddział - Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie
83-422 Nowy Barkoczyn, Gmina Nowa Karczma
Napisz komentarz
Komentarze