"Radość z nauki". Finał Odysei Umysłu - w grupie siła

"Odyseja Umysłu uczy młodych ludzi stawiać czoła zmianom, zaszczepia w nich radość z nauki i wiarę we własne zdolności osiągania tego, co inni mogliby uznać za niemożliwe."

Dr Sam Micklus – twórca Odysei Umysłu

W grupie siła

Zespoły przystępujące do udziału w Odysei Umysłu są przydzielane do jednej z czterech kategorii wiekowych. Grupy mogą liczyć maksymalnie siedem osób. Tematy konkursowe wymagają otwartego podejścia do problemu i niekonwencjonalnego sposobu myślenia. Tytuły zadań: „Na własne oczy”, „Strachy na lachy”, „I kto tu rządzi?”, „Odjazdowy egzamin” oraz „Wszystko się ułoży” opisano zawodnikom w kilku zdaniach. Drużyny otrzymały zarys koncepcji projektu i limit wydatków na niezbędne akcesoria. Następnie wybierały jeden problem, by poświęcić kilka miesięcy na przygotowanie projektu. W trakcie finałów mają osiem minut na zaprezentowanie efektów swojej pracy. Poza tym, podejmują się rozwiązania zagadkowych spontanicznych problemów. Jeżeli drużyna pojawia się na scenie w sobotę, to do dodatkowego wyzwania podchodzi w niedzielę. Zadania spontaniczne są krótkie i wymagają jedynie użycia przedmiotów dostępnych w miejscu przeprowadzania konkursu. Drużyny mają kilka minut na opracowanie werbalnych lub manualnych rozwiązań. Niektóre sytuacje wymagają łączenia kilku środków wyrazu. Konkurs zadań spontanicznych jest zamknięty dla widowni, wstęp mają tylko drużyny i ich trenerzy.

Chwila prawdy

Finałowe prezentacje odbywały się w czterech pomieszczeniach Polskiej Filharmonii Bałtyckiej. Korytarze wypełniali uczestnicy w przeróżnych strojach i stylizacjach. Występy cechowała duża różnorodność, a poziom drużyn był wysoki. Do niedzielnego finału dostali się uczestnicy wykazujący największą kreatywność i niestandardowe podejście do problemu. Na powodzenie w klasyfikacji końcowej duży wpływ miały wyniki prac nad zadaniami spontanicznymi. Zwycięstwo dawało możliwość wyjazdu na 35 Finały Światowe, które odbędą się maju, w Stanach Zjednoczonych. Podczas ceremonii zakończenia Odysei Umysłu została wręczona nagroda imienia prof. Józefy Sołowiej. Jest ona skierowana do trenerów szczególnie związanych z rozwojem Odysei Umysłów w Polsce. Odebrała ją Marta Urych, nauczycielki z Wałbrzyskiej Publicznej Szkoły Podstawowej nr 15 im. Jana Kochanowskiego. W następnej kolejności publiczność poznała laureatów Nagrody Omera, przyznawanej za szczególne poszanowanie zasad fair-play i Nagrody Ranatra Fusca, związanej z wyjątkowo kreatywnymi rozwiązaniami. Największe emocje towarzyszyły uczestnikom ceremonii w trakcie ogłaszania wyników na najlepsze polskie drużyny. Pośród zwycięzców znaleźli się m.in uczniowie szkół i uczelni z Gdańska, Rumi, Łodzi, Warszawy, Gdyni, Wrocławia i Poznania. W przerwach pomiędzy nominacjami pojawił się Marcel Ołubek – uczestnik zeszłorocznej edycji programu Mam Talent i zwycięzca pierwszej w Polsce Ligi YoYo. Zjawili się też tancerze trójmiejskiego duetu „M&Ms” – Mikołaj „Mikes” Barta i Natalia „Majkel” Sierhej. Cała ceremonię zamknął efektowny pokaz laserowy.

Coroczne wyzwania

– W zeszłym roku przyjęliśmy 400 drużyn, w tym roku mieliśmy ich już blisko 500. Dwa lata temu wzrosła ilość miast przeprowadzających krajowe eliminacje, na mapie Odysei Umysłu pojawił się Wrocław – mówi Katarzyny Goch, rzeczniczka prasowa Fundacji Odyssey of the Mind Polska.

Odyseja Umysłu to program edukacyjny o międzynarodowej popularności. Jego początki sięgają 1978 roku i wiążą się z osobą dr Samuela Micklusa z Glassboro State College w New Jersey. Amerykański naukowiec uważał, że rozwój kreatywność i twórczego myślenia był ściśle związany z kontaktem z niestandardowymi problemami. Wskazywał swoim studentom zalety pracy w grupach. Polska rozpoczęła przygodę z Odyseją Umysłu w 1989 roku dzięki staraniom prof. Józefy Sołowiej, psychologa twórczości z Uniwersytetu Gdańskiego. Od tego czasu Odyseusze znad Wisły już kilkanaście razy sięgali po światowe tytuły mistrzowskie.

– Odyseja Umysłu nie udałaby się bez pomocy wolontariuszy. To ludzie w różnym wieku. Wielu z nich ma rodziny, własne firmy. Pomimo tego, znajdują czas na wsparcie tej inicjatywy – zauważa dalej Katarzyna Goch.

Ideą kryjącą się za Odyseją Umysłu jest koncepcja łączenia zalet pracy drużynowej z unikalnymi umiejętnościami jej poszczególnych członków. Tegoroczny finał był tego dobrym przykładem – zarówno pod kątem jakości projektów, jak i poziomu organizacji całego wydarzenia.

Maciej Michniewski

Pełna lista nagrodzonych

Nagroda Imienia Prof. Józefy Sołowiej (dla wyjątkowych trenerów):

Marta Urych (Publiczna Szkoła Podstawowa nr 15 im. Jana Kochanowskiego w Wałbrzychu).

Nagroda Ranatra Fusca (za wybitną kreatywność):

Problem 3, grupa wiekowa 3 - III Liceum Ogólnokształcące z Gdyni,

Problem 4, grupa wiekowa 4 - Politechnika Gdańska – Wydział ETI (KSD), Gdańsk.

Nagroda Omera (z uzasadnieniem):

Henryk Furman - dziadek, który wyszedł ze szpitala 2 dni przed czasem, specjalnie po to, żeby przewieźć rekwizyty z Wałbrzycha do Gdańska i kibicować drużynie swojej wnuczki;

Patrycja Poplewska - odyseuszka, która pomimo urazu kręgosłupa, dzień przed finałem, pokonała ból i przyjechała z Poznania, żeby wystąpić razem ze swoją drużyną;

Marta Zwarycz - odyseuszka, która choć poparzyła sobie ręce gorącym klejem pierwszego dnia, to nie poddała się i nazajutrz wystąpiła na scenie;

Joanna Pabich - trenerka wyjątkowo oddana swojej drużynie;

Drużyna Publicznej Szkoły Podstawowej z Wałbrzycha - nominowana przez swoją Drużynę Kumpelską, którą zaskoczyli upominkami i bardzo entuzjastycznym dopingiem;

Drużyna Zespołu Szkół "Filomata" z Gliwic - za poradzenie sobie na scenie pomimo tego, że w kluczowym momencie w gniazdku zabrakło prądu;

Drużyna Szkoły Podstawowej nr 267 z Warszawy - za godne poradzenie sobie w stresowej sytuacji na Eliminacjach Regionalnych, kiedy przez pomyłkę nie wyczytano, że zespół ten nie awansował do Finału.

Mistrzowie Polski 2014

Problem 1 - „Odjazdowy Egzamin”:

I gr. wiekowa - Szkoła Podstawowa w Pogórzu, Kosakowo,

II gr. wiekowa - Ośrodek Twórczej Psychoedukacji DAMB, Gdańsk,

III gr. wiekowa - Ośrodek Twórczej Psychoedukacji DAMB, Gdańsk.

Problem 2 - „Strachy na lachy”:

I gr. wiekowa - Ekologiczna Szkoła Społeczna, Rumia,

II gr. wiekowa - Zespół Szkół Społecznych STO, Łódź,

III gr. wiekowa - Ośrodek Twórczej Psychoedukacji DAMB, Gdańsk,

IV gr. wiekowa - Politechnika Gdańska - Wydział ETI (KSD), Gdańsk.

Problem 3 - „I kto rządzi?”:

I gr. wiekowa - Zespół Szkół Społecznych STO, Łódź,

II gr. wiekowa - Gimnazjum nr 4, Gdynia,

III gr. wiekowa - Zespół Szkół FILOMATA, Gliwice,

IV gr. wiekowa - VIII Liceum Ogólnokształcące [absolwenci], Gdańsk.

Problem 4 - „Wszystko się ułoży”:

I gr. wiekowa - Szkoła Podstawowa nr 14, Bydgoszcz,

II gr. wiekowa - Zespół Szkół Stowarzyszenia Rodzin Katolickich, Chorzów,

III gr. wiekowa - Zespół Szkół nr 4, Poznań,

IV gr. wiekowa - Politechnika Warszawska – KS AMPLITRON, Warszawa.

Problem 5 - „Na własne oczy”:

I gr. wiekowa - Stowarzyszenie Kultury i Edukacji, Warszawa,

II gr. wiekowa - Zespół Szkół Społecznych STO, Łódź,

III gr. wiekowa - Gimnazjum nr 4, Gdynia,

IV gr. wiekowa - Instytut Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.

(źródło: UM Gdańsk)