Poprzez trudności w wydawaniu zezwoleń, w pierwszych trzech dekadach po wojnie w Gdańsku rozpoczęto budowę zaledwie czterech nowych świątyń. W tym czasie liczba ludności miasta wzrosła o blisko 200 tysięcy w stosunku do stanu z 1939 roku.
– Władze PRL dążyły do ograniczania budownictwa sakralnego w całym kraju, ale w momencie rozpoczęcia budowy nowego kościoła, proces ten stawał się często fenomenalnym ruchem społecznym, integrującym wspólnoty mieszkańców nowych dzielnic Gdańska. Poprzez nasz projekt chcemy przypomnieć o osobach tworzących, uczestniczących i obserwujących ten proces, a tym samym włączyć ich perspektywę do narracji o historii Gdańska – mówi dr hab. Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska.
Projekt „Kościół obywatelski. Budowa gdańskich świątyń w okresie Polski Ludowej” składa się z trzech elementów: gromadzenia relacji oraz pamiątek, wystaw na Przymorzu, Zaspie i Stogach dotyczących tamtejszych kościołów i parafii, oraz wykładów. Całkowita wartość projektu to 44 400 zł, z czego 33 000 zł dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu "Patriotyzm Jutra".
Nagrania i pamiątki
Od czerwca do końca 2018 r. gdańszczanie będą mogli utrwalić swoje wspomnienia opowiadając historie budowy swoich lokalnych kościołów pracownikom Muzeum Gdańska. Nagrane relacje włączone zostaną w zasób działającego przy Muzeum – Gdańskiego Archiwum Historii Mówionej.
– Zapraszamy do dzielenia się wspomnieniami dotyczącymi budowy gdańskich kościołów po wojnie, jak i życia w dzielnicach, gdzie nowe świątynie powstawały, np. na Przymorzu, Zaspie czy Stogach. Cały czas poszukujemy osób, które zechciałyby podzielić się swoją historią. W tym roku planujemy zarejestrować 14 takich relacji – mówi dr Andrzej Hoja, koordynator projektu.
Powstawanie gdańskich świątyń ilustrują czasem niezliczone fotografie, dokumenty i inne pamiątki w rodzinnych archiwach. Będzie można je wypożyczyć do Muzeum w celu sporządzenia kopii cyfrowych, albo podarować w celu zachowania dla następnych pokoleń. Najcenniejsze przedmioty pokazane zostaną na przygotowywanych wystawach czasowych w gdańskich dzielnicach, a w przyszłości i w Muzeum Gdańska.
– Chcielibyśmy poznać historię przekazywanych pamiątek, czasem pozornie zwyczajnych przedmiotów, ale często posiadających ogromną wartość emocjonalną. Z zebranych materiałów jesienią planujemy wspólnie z mieszkańcami Gdańska stworzyć wystawę ukazującą proces powstawania powojennych kościołów – dodaje Andrzej Hoja.
Wystawy i wykłady
Dzięki przekazanym eksponatom i pamiątkom na jesieni 2018 r. na Przymorzu, Stogach i Zaspie będzie można zobaczyć wystawę o powstawaniu tamtejszych kościołów. Wystawy uzupełniać będą dwa wykłady.
– Pierwszy z wykładów to wprowadzenie do problematyki budowy nowych kościołów w Gdańsku. Odbędzie się już niebawem - 29 czerwca w Bibliotece Manhattan we Wrzeszczu. Drugi, ukazujący ten proces przez pryzmat dokumentów i relacji z epoki, odbędzie się 8 listopada 2018 r. w Ratuszu Głównego Miasta. Zapraszamy szczególnie na najbliższe spotkanie. To doskonała okazja do zapoznania się z projektem i nawiązania współpracy, która, mamy nadzieję, będzie kontynuowana w najbliższych latach na szerszą skalę. Zapraszamy oczywiście również mieszkańców z dzielnic, w których nie budowano kościołów w okresie PRL. Myślę, że projekt ma szansę pogłębić wiele intersujących zagadnień związanych z życiem w Gdańsku w pierwszych dekadach po wojnie – mówi Andrzej Hoja.
Partnerami projektu są Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gdańsku oraz Gdański Archipelag Kultury.
Zbiórka relacji i pamiątek: czerwiec-wrzesień 2018, kontakt telefoniczny: 531 077 692 / 694 923 146 albo mailowy: [email protected]
Wykład: Nowe kościoły. Budownictwo sakralne w Gdańsku po 1945 roku
- 29 czerwca 2018, godz. 18.00
- Biblioteka Manhattan (Al. Grunwaldzka 82)
Prelegenci: Klaudiusz Grabowski i Dorota Kucharczyk
Wstęp: bezpłatny
Wystawa
- jesień 2018
- Przymorze, Stogi, Zaspa
(o dokładnym miejscu wystaw i terminie ich otwarcia poinformujemy we wrześniu)
Wstęp: bezpłatny
Wykład: „Depczemy się i popychamy; wielu mdleje z powodu ciasnoty” – z dziejów budowy gdańskich kościołów w Polsce Ludowej
- 8 listopada 2018, godz. 17:00
- Wielka Sala Wety, Ratusz Głównego Miasta Gdańska
Prelegent: dr Daniel Gucewicz
Wstęp: bezpłatny
Napisz komentarz
Komentarze