Ministerstwo Kultury nie chce Mostu Tczewskiego. Czy zebrane 3 tys. podpisów społeczników coś zmieni?

Jeśli chodzi o decyzję Generalnej Konserwator, sprawa będzie ponownie rozpatrywana przez pomorskiego konserwatora.

Jak wynika z informacji przekazanej przez biuro prasowe Ministerstwa Kultury, „przepisy ustawy o ochronie zabytków nie przewidują trybu „przejęcia obiektu” przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego jako formy i sposobu ochrony zabytku. Zgodnie z art. 50 ust. 4 pkt 2 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, zabytek nieruchomy może być na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabytków wywłaszczony przez starostę na rzecz Skarbu Państwa lub gminy właściwej ze względu na miejsce położenia tego zabytku, w trybie i na zasadach przewidzianych w przepisach o gospodarce nieruchomościami, o ile zabytek taki nie jest już w zasobie Skarbu Państwa, jak ma to miejsce w tym przypadku.”

Przesłano nam także wiadomość, w której szczegółowo przypomniano uzasadnienie poprzedniej decyzji Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w sprawie Mostu Tczewskiego:

„Postanowieniem z dnia 27.09.2019 r., znak: PWKZ.5143.3.2019.IS, Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków wznowił z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie zakończonej wydaniem ostatecznej decyzji tego organu z dnia 5 stycznia 2017 r., znak: ZN.5142.863.2016.K.Ż., udzielającej Powiatowi Tczewskiemu pozwolenia na przebudowę mostu drogowego przez rzekę Wisłę w Tczewie według "Projektu architektoniczno-budowlanego zamiennego". W uzasadnieniu organ wskazał, że przyczyną wznowienia postępowania jest art. 145 § 1 pkt 5 Kpa, który stanowi, że w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję. W sprawie tej wyszły na jaw nowe okoliczności faktyczne istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane PWKZ jako organowi, który wydał decyzję,

z których wynika, że będący przedmiotem pozwolenia na przebudowę Most drogowy przez rzekę Wisłę w Tczewie, a ściślej objęte projektem zamiennym przęsła nr 2 i 3 tego mostu, wykonane konstrukcji angielskiej typu ESTB, stanowią unikatowe i jedyne zachowane w Europie przęsła mostowe tego typu, a w konsekwencji należy dążyć do ich zachowania, jako wyjątkowego w skali kraju i Europy dzieła architektury i budownictwa. Nadto okazało się, że stan techniczny tych przęseł jest dobry, a zwłaszcza jakość użytej do ich wykonania stali. Z licznych informacji dostępnych w mediach, w tym relacji fotograficznych i filmowych dostępnych w internecie oraz fotografii przekazanych organowi przez Towarzystwo Opieki nad Zabytkami wynika, że przęsła ESTB podlegają obecnie trwałemu niszczeniu, tzn. są cięte na mniejsze elementy i jako złom metalowy są sprzedawane i przeznaczone do przetopienia w hucie. Okoliczność ta uzasadnia również rozważenie przyczyny wznowienia postępowania z art. 47 ust. 1 UOZ, który stanowi, że wojewódzki konserwator zabytków może wznowić postępowanie w sprawie wydanego pozwolenia, o którym mowa w art. 36 ust. 1, a następnie zmienić je lub cofnąć, w drodze decyzji, jeżeli w trakcie wykonywania badań, prac, robót lub innych działań określonych w pozwoleniu wystąpiły nowe fakty i okoliczności, mogące doprowadzić do uszkodzenia lub zniszczenia zabytku.

Wydając pozwolenie PWKZ - nie mając wiadomości o wyjątkowości zachowanej konstrukcji przęseł ESTB w skali europejskiej - zakładał na podstawie przedstawianej dokumentacji projektowej, iż stan przęseł jest zły, a zwłaszcza w złym stanie jest materiał, z którego są one wykonane. Nadto zakładano, iż konstrukcja przęseł zostanie zdemontowane, odrestaurowana i eksponowana. Założenie takie potwierdza także zapis projektu wykonawczego pn. „Projekt wykonawczy. Mosty. Przebudowa mostu drogowego przez rzekę Wisłę w Tczewie - Projekt zamienny. Projekt rozbiórek wraz z projektem koncepcyjnym ekspozycji przęsła ESTB autorstwa W. Koseckiego (główny projektant), Gdańsk, luty 2017 r., w którym zawarto następujące warunki: „6. KONCEPCJA EKSPOZYCJI PRZĘSŁA ESTB. Dla celów ekspozycyjnych należy z istniejącej konstrukcji przęseł ESTB wybrać jak najlepiej zachowane elementy (sekcja podporowa skrajna wraz z łożyskiem, 4 sekcje krótkie i dwie długie) w celu ich ekspozycji w miejscu wskazanym przez zamawiającego. Konstrukcje należy oczyścić i pomalować w kolor jak najbardziej zbliżony do pierwotnego, należy także odtworzyć na całej długości ekspozycji istniejącą nawierzchnie. Całość ekspozycji będzie miała długość około 26,7 m. Dokładny zakres i długość odcinka przeznaczonego do ekspedycji należy uzgodnić z Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Dodatkowo wykonawca opracuje szczegółowy projekt składowania elementów tymczasowego mostu przewidzianego do przyszłej ekspozycji. Opracowanie musi zawierać szczegółowy wykaz elementów z właściwym ich oznaczeniem, zestawieniem ciężarów, sposób składowania a także technologię złożenia elementów w bryłę ekspozycyjną.” Na podstawie otrzymanej przez PWKZ dokumentacji fotograficznej wynika, że przęsła ESTB demontowane są metodą, która uniemożliwi spełnienie ww. warunków. Są w istocie trwale niszczone, co będzie przedmiotem szczegółowych ustaleń w ramach postępowania wyjaśniającego.”

Jak widać biuro prasowe MKiDN odniosło się jedynie do wcześniejszej decyzji pomorskiego konserwatora, którego uzasadnienie jednak warto było przytoczyć. Na uzasadnienie dotyczące cofnięcia decyzji PWKZ Igora Strzoka obecnie czekamy.

Przypomnijmy:

Takie same ESTB na Podlasiu...

Most w Tczewie jest wpisany do rejestru zabytków. Wcześniejsza decyzja pozwalała na zezłomowanie konstrukcji ESTB.

Argumentacja konserwatora z 30 września pozostaje ta sama:

„Prawo daje konserwatorowi możliwość zmiany decyzji, jeżeli wystąpiły nowe fakty i okoliczności, mogące doprowadzić do uszkodzenia lub zniszczenia zabytku, a z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku tczewskiej przeprawy. Podkreślam, że naszym celem nie jest zatrzymanie robót przy moście, ale jedynie ocalenie zabytkowych przęseł przed zniszczeniem i wywózką na złom, co ma obecnie miejsce, a co jest sprzeczne zarówno z zasadą ochrony zabytków, jak i z ustaleniami towarzyszącymi wydawaniu poprzednich decyzji administracyjnych przez WUOZ w 2016 r., kiedy to mówiono o demontażu i eksponowaniu przęseł a nie o ich zniszczeniu - mówi Igor Strzok, PWKZ. Nie potwierdziły się jednak informacje rozpowszechniane przez PWKZ o tym, że przęsła ESTB są unikatowe i jednymi z ostatnich zachowanych w Europie. Społecznikom przyglądającym się pracom związanym z mostem, udało się odnaleźć inne przęsło ESTB na Podlasiu, pozostało to jednak bez wpływu na działania konserwatora.