W Nadleśnictwie Kaliska zaczęto podejmować szereg działań zmierzających do maksymalnego zatrzymania przepływającej wody, odtworzenia wyschniętych oczek wodnych, zachowania bioróżnorodności leśnej, czyli wprowadzono tak zwaną małą retencję wodną.
Już w XIX wieku król Prus – Fryderyk Wilhelm IV rozpoczął zagospodarowanie ubogich ziem Borów Tucholskich, budując kanały nawadniające, gdzie jeden z nich – Kanał Czarnowodzki do dzisiaj jest właśnie podstawą małej retencji wodnej w Nadleśnictwie Kaliska. Gdy właśnie na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych zaczęto obserwować zanikanie śródleśnych oczek wodnych, stawów i jezior, pracownicy Nadleśnictwa Kaliska na czele ówczesnym nadleśniczym – Krzysztofem Frydlem podjęli działania zmierzające do powrotu wody na terenie nadleśnictwa.
Kluczowym elementem prowadzenia gospodarki wodnej jest określenie zasobu hydrologicznego danego terenu, a także sieci melioracyjnej, na którą składa się wiele urządzeń hydrotechnicznych, takich jak: przepusty, rowy, zastawki, rurociągi, czy mnichy. Głównym elementem zainicjowania działań zmierzających do powrotu wody na tereny leśne była także inwentaryzacja zbiorników, śródleśnych oczek wodnych etc. Ostatecznie, posiadając niezbędną wiedzę do dalszych działań, można było przystąpić do budowy zastawek piętrzących, przepustów i rowów. Na budowę urządzeń hydrotechnicznych łącznie przetransportowano 196 782 m3 ziemi. Rurociągi umieszczano na głębokości od 1,35 do 5,70m. Wszelkie urządzenia wykonywano z materiałów przyjaznych przyrodzie, zastawki wykonane zostały z drewna zamiast betonu, a do uszczelnienia rowów przepływowych użyto łącznie 2415 m3 gliny.
Retencja wodna, bo o niej mowa to zatrzymywanie wody w terenie, tak niezbędnej dla życia
i rozwoju okolicznych lasów. Jej istotą jest spowolnienie odpływu wód w ciekach wodnych, polegających na przekierowaniu części wody do wyschniętych, bądź wysychających zbiorników wodnych. Efektem doprowadzenia wody do zbiornika jest nie tylko podniesienie poziomu lustra wody, ale także przesiąkanie gruntowe, które to pozytywnie wpływa na przywrócenie prawidłowych stosunków wodnych.
Razem z odtworzeniem prawie 90 ha śródleśnych wód, na terenach lasów Nadleśnictwa Kaliska objętych małą retencją wodną, zwiększyła się nie tylko bioróżnorodność, ale też wzrosła naturalna odporność drzewostanów, a także powrócił biotop wodno-błotny ubogich, pozbawionych przez ponad dwie dekady wód powierzchniowych borów. Przeprowadzona retencja wodna nie tylko pozwoliła na odtworzenie powierzchniowych zbiorników wodnych, ale też częściowo przywróciła ich podziemną strukturę dzięki wzrostowi poziomu wód gruntowych. Odtworzone oczka wodne i śródleśne bagna dały możliwość restytucji (przywrócenia) gatunków zagrożonych wyginięciem. Nadleśnictwo Kaliska wykorzystując pozytywne zmiany mikroklimatu i wzrostu poziomu wód rozpoczęło realizację programu restytucji cisa pospolitego (Taxus baccata) i jarzębu brekinii (Sorbus torminalis). Realizowanie programu małej retencji wodnej w Nadleśnictwie Kaliska pozwoliło również na powrót gatunków ptaków i płazów związanych z występowaniem wody, pojawiła się także roślinność, która wymaga większej ilości wody, tj. maliny, czy trzciny.
Podniesienie poziomu wód gruntowych, poprawa stosunków wodnych bardzo korzystnie wpływa nie tylko na zwiększenie się wilgotności powietrza, ale także na poprawę naturalnego oporu środowiska na czynniki biotyczne. Odtworzone zbiorniki wodne wprowadzają w swoim otoczeniu ciągłe zmiany. Co prawda nie da się już przywrócić dawnych stosunków wodnych, lecz w miejsce tego co bezpowrotnie zostało zniszczone, powstają nowe relacje, pojawiają się nowy składy organizmów, które zasiedlają nawodnione tereny. Odtworzenie złożonego biotopu trwa od początku powrotu wody na tereny Nadleśnictwa Kaliska i trwać będzie jeszcze przez wiele dziesięcioleci. Zainicjowanie doprowadzenia wody do środowiska na pewno przyspieszyło zachodzący proces. Mimo, że nie pojawiły się jeszcze rośliny brzegowe oraz występujące w strefie przejściowej ze środowiska lądowego do wodnego, wyraźnie widoczne są zmiany w przylegających drzewostanach, zwłaszcza w bliskim sąsiedztwie odtworzonych bagien i oczek śródleśnych.
Pomimo obniżającego się poziomu wody w Kanale Czarnowodzkim, od którego przede wszystkim zależy poziom wód gruntowych na terenie przeprowadzonej retencji wodnej, Nadleśnictwo Kaliska nieprzerwanie prowadzi działania, zmierzające do korzystnego dla okolicznych terenów efektu ekologicznego.
Pomorscy leśnicy retencjonują wodę nieprzerwanie od 1995 r. W okresie tym zbudowano nieomal 351 zbiorników wodnych o łącznej powierzchni 218,45 ha. Łączna retencja tych zbiorników wyniosła 16 063595 m3 wody. Powstało 313 urządzeń technicznych takich jak progi, zastawki, itp. Wielkość samych tylko własnych środków finansowych LP przeznaczonych na ten cel, nie licząc dotacji, wyniosła 3 110146 zł, a prace w tym zakresie wciąż trwają. W ramach tych prac powstanie dodatkowo 48 zbiorników o łącznej powierzchni 17,34 ha i retencji wynoszącej 217600 m3 wody. Powstanie 85 nowych urządzeń technicznych, a wartość kolejnych inwestycji jw. to koszt ok. 2 44800 zł.
Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (LP) od 1924 r. opiekuje się w imieniu Skarbu Państwa i obywateli ogólnonarodowym dobrem, jakim są lasy. Prowadzimy zrównoważoną gospodarkę leśną, chroniąc lasy przed różnymi zagrożeniami, zwiększając ich powierzchnię i zasobność, dbając o różnorodność biologiczną, a jednocześnie udostępniając je wszystkim oraz zaspokajając zapotrzebowanie polskich firm i rodzin na drewno. Pracujemy dla lasu i dla ludzi .
>
Napisz komentarz
Komentarze