- U podstaw założenia cmentarza urnowego leżały powody ekonomiczne - wprowadzenie tańszych pochówków i oszczędność miejsca. Pochówek urnowy to pochówek ekonomiczny. Tak jak klasa ekonomiczna w samolocie. Na przełomie XIX i XX wieku ekonomia swoim zasięgiem objęła całość ludzkiej egzystencji, aż po grób. Cmentarz urnowy to ekonomiczna wersja tradycyjnego cmentarza. Oszczędna w środkach oraz w formie. Taki cmentarz to wyraz wiary, iż nawet to, co po śmierci, może podlegać prawom ekonomii - opisuje ważny wątek w swojej pracy Julita Wójcik.
Ekonomiczne epitafia są kontynuacją projektów artystycznych Julity Wójcik podnoszących współczesne problemy ekonomiczne i nierówności społeczne. Pierwsze były bezwidokówki - przesyłki ekonomiczne w postaci serii autorskich przestróg, które zostały w 2012 zaprezentowane w BWA Galerii Miejskiej w Tarnowie. Artystka umieszczała na pocztówkach różnego rodzaju ostrzeżenia- stwierdzenia, będące jednocześnie swoistym komentarzem obecnej sytuacji społeczno - ekonomicznej i wysyłała je bezpośrednio na adres galerii - choć treść przesyłek tak naprawdę adresowana była do każdego z nas. W 2016 roku w Brazylii wprowadziła do asortymentu wytwórni czekolady serca z ekonomicznymi wróżbami w środku - przepowiedniami napisanymi dla Brazylijczyków.
To już trzecia edycja projektu Miejsca, w którym spotkana na drodze poszukiwań przestrzeń jest punktem wyjścia do artystycznej ingerencji i odpowiedzi na historię i dawne funkcje odkrytej lokalizacji. Październikowa edycja Miejsc zwraca uwagę na działający w latach 1914-1945 u podnóża Szubienicznej Góry urnowy cmentarz krematoryjny, na którym chowano osoby różnych wyznań, jak i ateistów. Po wyczerpaniu miejsc, prawdopodobnie pod koniec lat 20. XX wieku, do cmentarza przyłączono nowy teren na zboczu oraz na szczycie Szubienicznej Góry.
Z klimatem miejsca instalacji wiąże się także koncert Emitera (Marcina Dymitera) - Requiem dla Szubienicznej Góry. Requiem było pierwotnie kompozycją mszalną zamawianą za duszę zmarłych. Z czasem utwór żałobny stał się autonomiczną formą muzyczną oddaloną od liturgii, a przeznaczoną dla wykonań koncertowych. Była dedykowana osobom o wysokim statusie społecznym i materialnym. Skomponowane z pomocą dostępnych współcześnie technologii i elektroniki Requiem dla Szubienicznej Góry jest muzycznym echem związanym z miejscem i jego historią jednocześnie korespondującym z pracą Julity Wójcik Ekonomiczne epitafia. - Ta kompozycja to idea, to „utwór-środowisko”, który łączy elektronikę, field recording i pracę na abstrakcyjnych dźwiękach oraz głosach. To muzyka, która spotkała się z dźwiękami miejsca – mówi Marcin Dymiter.
Jak odnaleźć miejsce instalacji Ekonomiczne epitafia?
Dochodzimy do ul. Traugutta 27. Za kamienicą skręcamy w lipową aleję prowadzącą do Cerkwi św. Mikołaja w Gdańsku, mijamy tablicę pamiątkową określającą teren byłego urnowego cmentarza krematoryjnego i kontynuujemy wędrówkę wzdłuż płotu byłego stadionu Lechii Gdańsk (mając go po lewej stronie). Praca Julity Wójcik jest wieloczęściowa, zachęcamy do odkrywania jej na zboczach Szubienicznej Góry przy pomocy niewielkich latarek podręcznych.
Miejsca #3, 7 października 2018
Julita Wójcik, Ekonomiczne epitafia (instalacja site-specific, realizacja stała)
Emiter, Requiem dla Szubienicznej Góry (koncert)
Miejsce rozpoczęcia wernisażu: przy tablicy pamiątkowej określającej teren byłego urnowego cmentarza krematoryjnego. Dojście: przy kamienicy na ul. Traugutta 27, skręcamy w aleję lipową wiodącą do Cerkwi św. Mikołaja.
godz. 12.00 - otwarcie instalacji z udziałem Julity Wójcik oraz wprowadzeniem Jakuba Szczepańskiego i Klaudiusza Grabowskiego, którzy opowiedzą o historii miejsca.
godz. 18.00 - Requiem dla Szubienicznej Góry - Marcin Dymiter, koncert w alei lipowej przed Cerkwią św. Mikołaja. (W razie niepogody odbędzie się w Synagodze we Wrzeszczu).
Lokalizacja: Dawny urnowy cmentarz krematoryjny, Szubieniczna Góra, Gdańsk
www.miejsca.eu, www.facebook.com/MiejscaIKM
Organizator: Instytut Kultury Miejskiej
Kuratorka cyklu: Natalia Cyrzan | producentki trzeciej edycji: Anna Jankowska, Marta Szlauderbach | identyfikacja graficzna: propermarks.com | zdjęcia: Lucyna Kolendo | Wykonawca epitafiów: Zakład kamieniarski Piotr Kuś
Julita Wójcik - artystka urodzona w 1971 r., mieszkająca i pracująca w Gdańsku. Ukończyła studia na wydziale rzeźby gdańskiej ASP (1997). Jest performerką i autorką akcji artystycznych. Laureatka Paszportu Polityki za rok 2012. Autorka m.in. „Tęczy” na Placu Zbawiciela (2012-2015), szydełkowanego „Falowca” (2006), czy „Obierania ziemniaków” (2001). Jej prace znajdują się w licznych publicznych kolekcjach.
Napisz komentarz
Komentarze